پسران اواسط بلوغ به موازات رشد اندام های مردانه به طور موقت رشد مختصری در پستان هایشان خواهند داشت. توجه به این موضوع لازم است که اگر رشد پستان ها با رشد اندام های جنسی هماهنگ شود، به عنوان کمبود هورمون های مردانه، فرد باید مورد معاینه و بررسی های آزمایشگاهی قرار گیرد. گاهی این اتفاق در مردان بالغ که حتی صاحب فرزند هستند نیز رخ می دهد که باید به دلیل به هم خوردن تعادل هورمون های جنسی مورد بررسی و درمان قرار گیرد. گاهی ژنیکوماستی نشانه بیماری های خطرناکی مثل تومورهای هیپوفیز است. دراین بیماری به دلیل رشد تومور تولید هورمون های کنترل کننده غده های سازنده هورمون مردانه مختل شده و بیمار به موازات رشد پستان ها دچار افت قوای جنسی می شود و وجود سردرد و نقص بینایی، تشخیص این بیماری را محتمل می کند.
تومورهای بیضه نیز می تواند با ایجاد ژنیکوماستی خود را نشان دهد، در این حال معمولا رشد یکی یا هر دوی بیضه ها علامت بیماری است.
ژنیکوماستی ممکن است نشانه ای از چاقی یا عدم تعادل هورمونی مانند اختلالات مختلف غدد درون ریز باشد که تولید تستوسترون را تحت تاثیر میدهد. اختلال ناشی از کبد یک عارضه جانبی است که برای درمان سرطان پروستات، بار دیگر به دلیل تعادل استروژن در گردش خون افزایش میابد. درمان ژنیکوماستی بستگی به علت زمینه ای دارد.
بزرگ شدن بافت پستان در مردان حالتی است که به آن “ژنیکوماستی” Gynecomastia گفته می‌شود. ضخامت بافت طبیعی پستان در مردان، معمولاً کمتر از 2/5 تا 3 سانتیمتر است، ولی در حالت ژنیکوماستی، بافت غدد پستان بزرگ می شود. بزرگی پستان ممکن است در یک سمت و یا در هر دو طرف ایجاد شود. ممکن است این افزایش اندازه سینه، موجب حساس‌شدن و دردناک شدن بافت پستان شود.
ژنیکوماستی (بزرگ شدن بافت پستان) معمولاً در اثر تغییرات هورمونی، در هنگام بلوغ و یا در طی افزایش سن رخ میدهد. هنگامی‌که تعادل بین دو هورمون استروژن (هورمون زنانه) و تستوسترون (هورمون مردانه) به هم بخورد ممکن است سینه‌ها بزرگ شوند.
در حالت طبیعی، هورمون‌های جنس مخالف به مقدار بسیار کم در بدن زنان و مردان ترشح می‌شود. برخی داروهایی که بدون نسخه فروخته و مصرف می‌شوند، داروهای غیر قانونی، برخی داروهایی که برای افزایش حجم عضله و دوپینگ استفاده می‌شوند، برخی تومورها و بیماری‌ها می توانند موجب بزرگی بزرگ شدن بافت پستانها شوند.
مشکل بزرگ شدن پستان در چه سنی شایع است؟
ژنیکوماستی بین پسران نوجوان (13 تا 19 سال) شایع است، طوری که 65 درصد از پسران 14 ساله، ژنیکوماستی دارند.
بزرگی غدد پستان در پسران نوجوان بسیار رایج است. حدود یک سوم از این پسران در سن بلوغ دچار این وضعیت می شوند، ولی احتمال بروز این عارضه در بزرگسالی کمتر از یک درصد است. بزرگی غدد پستان اغلب خفیف و بدون درد است، اما یک سوم از مردان در مورد حساس شدن آن اعتراض دارند.
تشخیص بزرگ شدن پستان مردان
معمولا علت بزرگ شدن غدد پستان قابل تشخیص است و در اکثر موارد به دلیل مصرف بعضی داروها و یا بیماری کبدی بروز می‌کند. اگر شما نوجوان هستید، احتمالاً به انجام آزمایش نیازی ندارید و بزرگی پستان، طی دو تا سه سال، خود به خود برطرف خواهد شد، اما پسران بزرگ تر و مردان جوان ممکن است به آزمایش نیاز داشته باشند. در چنین مواردی ممکن است نوعی بیماری، عامل ایجادکننده این مشکل باشد.
در بسیاری از موارد، درمان خاصی مورد نیاز نیست. پزشک شما ممکن است هر ماه اندازه پستان را پیگیری کند و تحت نظر داشته باشد. در 90 درصد پسران نوجوان، ژنیکوماستی در مدت کمتر از سه سال خود به خود برطرف می‌شود. برخی اوقات با قطع مصرف دارویی که به ژنیکوماستی منجر شده است مانند مواد دوپینگ ، مشکل برطرف می‌شود.
در موارد نادری، درمان‌های دارویی برای ژنیکوماستی استفاده می‌شوند، مخصوصا اگر درد و حساسیت وجود داشته باشد. درمان دارویی ممکن است بتواند بافت اضافی پستان را برطرف کند. گاهی برای از بین بردن بافت اضافی، جراحی انجام می‌شود.
اگر علت بزرگ شدن پستانها، بیماری یا تومور باشد، علت اصلی باید درمان شود.در اغلب مردان، ژنیکوماستی در هر دو سینه مشاهده می‌شود ولی اگر تنها یکی از سینه‌ها برآمده بود باید جهت معاینه دقیق‌تر به پزشک مراجعه شود.
افزایش بافت چربی، ژنیکوماستی نیست
برخی از پسران و مردان، در قفسه سینه ی خود بافت چربی زیادی دارند و ممکن است این بافت چربی طوری به نظر برسد که انگار پستانها بزرگ شده‌اند. به این حالت “ژنیکوماستی کاذب” گفته می‌شود.
بعضی از مردان هم تنها به دلیل چاقی، دارای پستان های برآمده هستند، اما در بزرگی سینه به دلیل بزرگ شدن غدد سینه یعنی ژنیکوماستی، چاقی موثر نیست.غده دقیقا زیر نوک سینه متمرکز است، ولی چربی در کلیه مناطق سینه پخش می‌شود.
داروهای